Een onverwachts weerzien van een lieve oud-collega bracht een oude herinnering naar boven. Als antwoord op de gewone vraag hoe het was die dag, gaf ze mij eerlijk aan dat het niet zo lekker ging. Wat bleek, het 5-jarig jubileum van het overlijden van haar lieve vader zat er aan te komen en ieder jaar viel haar dat zwaar. Onze toenmalige manager ging daar gelukkig goed mee om en ze kon op de desbetreffende datum thuisblijven. Dat brengt mij naar het eerste punt van mijn 5 tips.
Of het nu het eerste, vijfde of vijftiende jaar is sinds je verlies, de emoties op een overlijdensjubileums kunnen overweldigend zijn. Jouw leven is op die datum misschien wel permanent veranderd. Hoewel er geen pasklaar recept is voor een overlijdensverjaardag, hoop ik dat deze ideeën wat inspiratie bieden voor het jaarlijks terugkomende jubileum.
1. Neem een dag vrij van je werk
Als je ooit hebt geprobeerd een examen te maken of een klantpresentatie te geven op een overlijdensverjaardag, dan snap je wat ik bedoel. Verdriet kan stiekem zijn en emoties onvoorspelbaar, dus geef jezelf de ruimte om ze naar boven te laten komen. Je hoeft je niet te verstoppen met je Photo-bibliotheek, een doos Kleenex en je Adele-afspeellijst (tenzij je dat wilt), maar overweeg om situaties te vermijden waarin je op de toppen van je kunnen moet presteren of een hoge mate van focus – vereist is.
2. Plan iets dat de overledene kent
In het eerste jaar kan dat eruit zien als het verstrooien van de as op jullie geliefde vakantieplek. Maar in jaar drie kan het zijn dat je thuis een BBQ geeft met haar 6 beste vrienden. Naast het voor de hand liggende bezoek aan een graf of verstrooiingsplaats, brengen sommige mensen deze dag door met het laten zetten van een herdenkingstatoeage of het bijwonen van een concert dat hen aan de overledene herinnert. Je eigen eerbetoon kan zo simpel zijn als het gebruik van hun foto als je Insta-profielfoto voor die dag.
3. Zet een paar vrienden of familieleden stand-by
Zorg dat een aantal goede vrienden of familieleden weten van het jubileum en vraag of ze ruimte willen houden in hun agenda die dag. En zie dan hoe de dag loopt. Als je op de sterfdag wakker wordt en alleen wilt zijn met je herinneringen, zullen mensen het begrijpen. Maar als je je realiseert dat je plotseling een vriend nodig hebt die nu een volle agenda heeft, zal dat teleurstelling toevoegen aan een toch al emotionele dag.
4. Schrijf een brief of bericht aan de overledene
Ik ken een verhaal van een familie die een 18 jarige zoon en broer verloor aan een auto-ongeluk. Zijn ouders en zussen kwamen ieder jaar samen op de plaats van de crash om hem een jaarlijkse brief te schrijven. ze laten onze briefjes achter bij zijn gedenkteken langs de weg, en als de wind ze een jaar later nog niet had meegesleurd, deelden ze de privé brieven met elkaar. Als schrijven louterend voor je is, doe het dan elke dag van het jaar. Ik heb ook postume Facebook-berichten gestuurd op verjaardagen van mijn voor altijd 21 jarige neefje. Als je een aanpak vindt die past, blijf er dan bij. (En als het niet meer past, zie #5.)
5. Laat het ritueel evolueren
Het jaarlijkse borreltje met vrienden kan de eerste paar jaar heel fijn en passend voelen.
Maar het kan op een gegeven moment ook meer van hetzelfde voelen. Kies dan gewoon een andere invulling die goed voor je voelt.
Houd een pyama–dag met (oude) films en blijf lekker binnen rotten op de bank. Of ga juist wandelen of uitwaaien aan het strand. Als je rituelen jou meer gekwetst dan genezen laten voelen, geef jezelf dan de vrijheid om aanpassingen te maken. Dit is tenslotte je eigen rouwpad en iedereen is anders.
